Specialisaties

Arthroscopie (kijkoperatie) van de heup

Wat is een artroscopie of kijkoperatie?

Een artroscopie of kijkoperatie is een minimaal-invasieve operatie waarbij het inwendige van het heupgewricht kan bekeken en behandeld worden via twee of drie kleine (1 cm) insnijdingen. Letsels aan het labrum (kraakbenige lip welke rond het acetabulum (kom) van de heup gelegen is) en kraakbeen en verkalkingen rond de heup worden indien mogelijk onmiddellijk behandeld via een artroscopie. Een gescheurd labrum kan eventueel gedeeltelijk verwijderd of gehecht worden, kleinere kraakbeen letsels kunnen zo nodig direct behandeld worden, gewrichtsmuizen of losse fragmenten kunnen verwijderd worden. Ook kunnen verkalkingen rond het heupgewricht (type Cam of Pincer) zorgen voor een inklemming van de rand van het gewricht (femoro-acetabulair impingement (FAI). Dit kan ook artroscopisch verwijderd worden. Ten slotte kunnen nog enkele peesproblemen rond het heupgewricht (= endoscopisch) behandeld worden.

Hoe verloopt een artroscopie of kijkoperatie van de heup?

Een artroscopie of kijkoperatie van de heup verloopt als volgt:

De kijkoperatie verloopt altijd onder algemene verdoving.
Als de patiënt volledig in slaap is zullen de benen zorgvuldig geïnstalleerd worden op een tractietafel. Tijdens de beginfase van de ingreep zal de heup kop ongeveer 1 cm uit het kommetje getrokken worden om zo zicht te krijgen in het gewricht.
Via een 1^ste opening aan de zijkant van de heup wordt de artroscoop (onder radioscopische controle) in de heup gebracht om rond te kijken.
Via een 2^de opening iets meer aan de voorzijde van de heup gelegen kunnen er andere instrumentjes in de heup gebracht worden. Eerst zal er een kleine opening in het sterke gewrichtskapsel gemaakt worden om zo meer bewegingsruimte te krijgen in het gewricht.
In sommige gevallen is een derde toegang naar de heup nodig voor extra instrumenten.
Wanneer de behandeling van het gewricht (kraakbeen, labrum) klaar is wordt de tractie van het been gelost en komt de heup kop weer mooi in de kom (acetabulum) te liggen.
Nadien zal de behandeling aan de rand van het gewricht gebeuren (wegname verkalkingen) om een impingement probleem op te lossen.
Tijdens de ingreep wordt het gewricht gespoeld met fysiologisch steriel water. Een klein deel hiervan lekt tijdens de ingreep uit het gewricht en kan na de ingreep voor een gezwollen dij zorgen. Deze zwelling trekt de dagen na de ingreep weer langzaam aan weg.
De openingen in de huid worden gehecht met niet verteerbare draad welke na 2 weken bij de huisarts mogen verwijderd worden.
Ten slotte wordt er een licht compressief verband aangelegd ter hoogte van de voor en buitenzijde van de heup.
Er wordt gebruikgemaakt van de modernste technieken waardoor er zo min mogelijk weefselschade is en het herstel na de kijkoperatie spoedig verloopt.

Voorbereiding op een kijkoperatie

Voor de operatie zullen een aantal vooronderzoeken en voorbereidingen plaatsvinden:

De operatiedag wordt tijdens de raadpleging ingepland. Een kijkoperatie van de heup gebeurt altijd met een nacht hospitalisatie.
U bezoekt de verpleegkundige op de preoperatieve raadpleging. Er zal minstens een vragenlijst moeten ingevuld worden. Eventueel zullen er nog enkele onderzoeken moeten gebeuren (bloedonderzoek, elektrocardiogram, …). De aanvraagformulieren en meer informatie over deze onderzoeken vindt u in de blauwe pre-opnamemap. Indien gewenst kunt u ook een anesthesist raadplegen die bepaalt of u de operatie kunt ondergaan en u uitleg geeft over de verdoving en pijnbestrijding zowel tijdens als na de kijkoperatie.
U haalt best op tijd krukken in huis die u op de dag van de ingreep meeneemt naar het ziekenhuis. Dit kunt u eventueel regelen via uw ziekenfonds of een thuiszorgwinkel.
Na een kijkoperatie van de heup zijn krukken niet altijd langdurig nodig maar vaak wel comfortabel voor de eerste 1-2 weken als de heup nog gevoelig is.

U kunt zich thuis voorbereiden op de operatie door het aandachtig lezen van de informatie die u hebt gekregen. Bij eventuele vragen kunt u best een afspraak maken met uw orthopedisch chirurg die de operatieve procedure, de revalidatie, de risico’s en het verwachte resultaat van de ingreep met u zal bespreken.

Hoe verloopt de opname?

De opname verloopt als volgt:

U moet twee uur voor de aangegeven operatietijd aanwezig zijn in het ziekenhuis. U moet nuchter zijn. Dat wil zeggen 6 uur voor de ingreep niet meer eten, drinken of roken.
U laat zich inschrijven aan de inschrijvingsloketten (links als u het ziekenhuis binnenkomt). Na uw inschrijving wordt u doorverwezen naar uw kamer.
Op uw kamer zal een verpleegkundige u uitleg geven ivm de voorbereiding op de ingreep.
Dan wordt u in uw ziekenhuisbed naar de operatiezaal gebracht waar uw arts u nog even voor de ingreep zal zien.
Na de voorbereiding door de anesthesist vindt de operatie plaats.
Na de kijkoperatie komt u rustig bij van de verdoving in de ontwaakruimte en wordt u nadien weer teruggebracht in uw bed naar uw kamer.
Uw orthopedisch chirurg komt u nadien uitleg geven over de ingreep en over de te volgen nabehandeling. Welke medicamenten nodig zijn, hoelang krukken nodig zijn en welk kinesitherapieschema u moet volgen.

Op het moment dat u voldoende hersteld bent de dag na de operatie en de orthopedisch chirurg akkoord is met uw ontslag, mag u terug naar huis. Na de operatie mag u niet zelf naar huis rijden.

Hoe verloopt het herstel?

Het herstel van een kijkoperatie van de heup duurt 8-12 weken en verloopt in grote lijnen als volgt:

U mag de dag na de kijkoperatie naar huis.
De orthopedisch chirurg geeft u uitleg over hoe lang u met krukken moet lopen en welke oefeningen u moet doen. U krijgt een voorschrift voor uw kinesist mee naar huis.
Bij ontslag krijgt u waterafsluitende pleisters ter hoogte van de wondjes zodat u zonder problemen kunt douchen. De hechtingen mogen 14 dagen na de ingreep verwijderd worden.
De pleisters moet u laten zitten gedurende 14 dagen om de wondjes droog te houden, zodat de wondjes goed kunnen genezen en de kans op infectie zo klein mogelijk is. Als er een pleister los komt moet u deze vervangen.
Na de kijkoperatie zal de heup enige tijd dikker zijn dan normaal. Door te belasten/oefenen kan de zwelling nog toenemen.
Tijdens de revalidatieperiode na de kijkoperatie moet u de beweging van de heup verder opbouwen, de kracht van de dijspieren trainen en een normale functie van de heup en het been herwinnen. Vaak zijn ook extensieposturen (het strekken van de heup) noodzakelijk om geen verstijving van de heup te krijgen.
Frequent oefenen, maar niet te lang na elkaar, is nodig om de spierkracht en de coördinatie weer optimaal te krijgen. Pijn en zwelling rond de heup geven aan dat de grens van het belasten bereikt is.
U krijgt de specifieke oefeningen welke u week per week mag doen mee naar huis. Uw kinesist zal u hierin begeleiden.
IJs (cold pack) is een goede pijnstiller en vermindert de ontstekingsreactie. We raden u aan 3 tot 4 maal per dag gedurende 15 tot 20 minuten ijs te leggen tegen het dijbeen tot de zwelling en het warmte gevoel verdwenen zijn.

Na 2-6 weken (afhankelijk van de soort behandeling) zijn de meeste patiënten weer in staat om de meeste activiteiten van het dagelijks leven weer te doen maar het kan tot 12 weken duren voor de heup helemaal genezen is. U mag weer autorijden als uw heup betrouwbaar aanvoelt en dus krachtig en stabiel genoeg is. De termijn waarop werk kan worden hervat na de kijkoperatie, hangt af van het soort werk dat u doet en de aantasting in de heup.

Mogelijke complicaties

Bij iedere ingreep kunnen complicaties ontstaan. Zo ook bij de kijkoperatie van de heup, al is de kans op een complicatie bij deze ingreep klein.

Overleg bij onderstaande complicaties na een kijkoperatie van de heup met uw specialist voor eventuele behandeling:

Nabloeding van de wondjes of een bloeding in de heup.
De wondjes blijven soms lang gevoelig na een kijkoperatie.
Er kan een trombose of longembolie ontstaan.
Infectie van een heupgewricht na een kijkoperatie.
Schade door de kijkoperatie aan structuren rond de heup, zoals zenuwen of bloedvaten. De kans op een letsel van een zenuw rond de heup is helaas niet zeer klein (kans van 1/20). Hierbij gaat het meestal wel om een tijdelijke uitval die meestal maar enkele dagen of weken duurt. Meestal gaat het hier om tintelingen ter hoogte van een bepaald deel van de heupregio of het been en zeldzaam om krachtsvermindering in het been.
Soms is het resultaat van de kijkoperatie van uw heup niet wat u ervan had gehoopt. Dit kan te maken hebben met de oorzaak van uw klachten die niet volledig met de ingreep is op te lossen. Het is belangrijk dat u hierover praat met uw orthopedisch chirurg.

Veelgestelde vragen

Is een kijkoperatie van de heup veilig?

Ja een kijkoperatie is een zeer veilige ingreep. De kans op een complicatie bij deze ingreep is klein.

Waarom moet u nuchter blijven voor de ingreep?

De kijkoperatie gebeurt onder volledige narcose. De maag moet leeg zijn vóór de ingreep om te voorkomen dat de zure maaginhoud in de longen kan komen.

Hoe lang duurt de kijkoperatie van de heup?

De operatie zelf duurt gemiddeld tussen de 60-90 minuten, afhankelijk van de behandeling. De opname in het ziekenhuis duurt meestal 1 nacht.

Hebt u thuis hulp nodig na de kijkoperatie van de heup?

De eerste dagen na de kijkoperatie bent u niet zo mobiel als anders. Het is dan ook prettig als familie of vrienden een handje kunnen helpen.

Wanneer mag u weer werken, sporten en deelnemen aan het verkeer?

U mag weer autorijden, fietsen, sporten als uw heup weer betrouwbaar is en dus krachtig en stabiel aanvoelt. De termijn waarop werk kan worden hervat na de kijkoperatie van de heup hangt uiteraard af van het soort werk dat u doet. Een kantoorbaan kan meestal na enkele weken worden hervat op voorwaarde dat de verplaatsingen met de wagen mogelijk zijn. Zwaarder werk kan meestal pas na 2-3 maanden worden hervat en dan ook nog afhankelijk van de soort behandeling welke werd toegepast. Vooral een labrum hechting of een kraakbeen behandeling maken dat u 6-8 weken met 2 krukken moet stappen met maar een beperkte steun ter hoogte van de/het geopereerde heup/been. Als de heup het toelaat kunnen de meeste sportactiviteiten voorzichtig worden hervat na 2-3 maanden maar bij een labrum hechting of kraakbeen herstel kan dit 3-6 maanden duren.

Moet u na de kijkoperatie van de heup starten met kinesitherapie en welke oefeningen kunt u zelf doen?

Bij het verlaten van het ziekenhuis krijgt u een gedetailleerd oefenschema mee naar huis voor de kinesist. Samen met de kinesist kunt u dit schema doorlopen. Het is goed om ook zelf elke dag uw oefeningen thuis te doen. Hierbij kunt u best elk uur gedurende 5 minuten een aantal oefeningen doen. Vooral het helemaal uitstrekken van de heup moet na 1-2 weken intensief geoefend worden.

Mag u uw heup na de kijkoperatie direct volledig belasten?

Nee. U gebruikt best minstens 1-2 weken na de ingreep 2 krukken. Zeker wanneer er een kraakbeen behandeling of labrum hechting heeft plaatsgevonden moet de heup gedurende 6 weken zoveel mogelijk ontlast worden

Wanneer moet u contact opnemen met het ziekenhuis?

Voor vragen kunt u ons tijdens de kantooruren bereiken op het secretariaat orthopedie via het telefoonnummer 03 650 50 55. Bij zeer acute problemen zoals hoge koorts, lekkende wonde of een warme en pijnlijke kuit, kunt u zich altijd wenden tot uw huisarts of de dienst spoedgevallen van het ziekenhuis.