Hallux rigidus (stijfheid van de grote teen)
Hallux rigidus (stijfheid van de grote teen)
Wat is een hallux rigidus?
U heeft pijnklachten en stijfheid van het gewricht van de grote teen. Dit wordt een hallux rigidus genoemd. Hallux is de Latijnse naam voor grote teen en rigidus betekent stijf.
Een hallux rigidus is dus een verstijving van het gewricht van de grote teen.
De verstijving is het gevolg van slijtage (artrose) van het grote teen gewricht. Dit gewricht wordt gevormd door het eerste middenvoetsbeentje en het eerste kootje van de grote teen. Deze botten zijn voorzien van een glad laagje kraakbeen, zodat het gewricht soepel kan bewegen. Met het toenemen van de leeftijd verandert het kraakbeen in een gewricht van dikte en samenstelling. Bij artrose is de slijtage van het kraakbeen echter overmatig. Het kraakbeen wordt dun, brokkelig, of verdwijnt helemaal. Het lichaam kan dit niet meer repareren, waardoor uiteindelijk ruwe botoppervlakken langs elkaar schuren. Hierdoor ontstaat er een overbelasting van deze botten. Deze overbelasting veroorzaakt aan de rand van het gewricht botaangroei (osteofyt). De huid die over deze botaangroei heen ligt kan dik, rood en gevoelig worden. Het gewricht beweegt steeds minder soepel zowel door de slijtage in het gewricht zelf alsook door de botaangroei aan de rand van het gewricht. De grote teen kan door de stijfheid minder goed omhoog en omlaag bewegen. Bij het stappen is bij het afwikkelen vooral het omhoog bewegen belangrijk en dat geeft dus ook de meeste klachten.
OORZAKEN
Waarom de slijtage ontstaat is niet altijd duidelijk. Meerdere factoren kunnen een rol spelen. Slijtage kan het resultaat zijn van druk- en trek krachten over het gewrichtsoppervlak gedurende langere tijd zoals bijvoorbeeld kleine tikken tegen het gewricht bij voetbal. De aandoening kan het gevolg zijn een verwonding of trauma van het gewricht zoals bij breuken van de grote teen. Tgv bepaalde ziekten als reumatoïde artritis (reuma) of jicht, maar kan in sommige gevallen ook ontstaan zonder een aanwijsbare oorzaak.
KLACHTEN
De belangrijkste klacht is pijn aan het grote teen gewricht. Dit kan gepaard gaan met ochtendstijfheid en startpijn (pijn bij de eerste stappen). De meeste pijn wordt gevoeld bij het afwikkelen van de voet. Ook kan er wisselend zwelling van het gewricht zijn. Bij lang bestaande slijtage ontstaat er meestal botaangroei aan de bovenkant bij de grote teen, de zogenaamde osteofyt. Er kan pijn aanwezig zijn rondom de botaangroei, vooral tijdens het dragen van strak zittend schoeisel. Hierdoor kan het uitzoeken van de juiste schoenen moeilijk zijn. Naast een pijnlijke grote teen kan eveneens pijn ontstaan in de hele voorvoet doordat men bij het gaan meer over de buitenkant van de voet afwikkeld.